Van loopfiets via de Rover safety fiets naar de Volta byAr

Het begon met de loopfiets in Duitsland

De geschiedenis van de fiets, het typisch Nederlandse vervoersmiddel, start niet in ons land maar begint in Duitsland. Het eerst vastgelegde ontwerp staat op naam van Baron Carl von Drais; hij ontwierp een loopfiets als alternatief voor het vervoer met trekdieren. Zijn ontwerp had een houten frame, geen trappers en woog ruim 22 kilo. De berijder bewoog zich voort door middel van zijn voeten en kon hiermee een snelheid van 1e km/u bereiken. Al snel kwamen er andere verbeterde uitvindingen dan de draisine.

De hoge bi

In 1862 raakte de Franse kinderwagenbouwer Pierre Lallement geïnspireerd door een passerende loopfiets. Hij construeerde van zijn eigen exemplaar, maar dan met pedalen aan het iets vergrote voorwiel. Hoewel het eindresultaat niet erg comfortabel, de Engelstaligen noemde het ook wel de ‘bone shaker’, was is dit toch eigenlijk wel de eerste echte fiets te noemen. Dit concept heeft zich in verschillende stappen ontwikkeld tot de ‘hoge bi’; de fiets met het grote voorwiel om de snelheid te verhogen en het kleine achterwiel. In het kielzog van deze ontwikkeling werden kogellagers en rubberen banden ontwikkeld.

Moderne fiets uit 1885

In 1885 introduceerde John kemp Starley, de neef van de producent van de hoge bi, de eerste fiets die nauwelijks verschilt van de moderne fiets. De kettingaandrijving op het achterwiel van de Rover Safety maakte dat het hoge wiel niet meer nodig was. Doordat de berijder nu veel lager en verder van het stuur zit is het valrisico minimaal. De banden waren nog van massief rubber en het comfort liet hierdoor veel te wensen over. Met de komst van de rubberen banden van John Dunlop in 1888 brak een gouden tijd voor de fiets aan, tot dat de auto het meest populaire transport middel werd.

Met andere blik

Veel hedendaagse fietsen vertonen nog steeds de vorm uit 1885. Er is in ruim 130 jaar in wezen niets veranderd aan uiterlijk van de fiets. Bijvoorbeeld de verlichting en slot worden nog altijd als een accessoire op de fiets gemonteerd. Terwijl dit bij de trein, auto, vliegtuig en boot al lang niet meer het geval is. Geen losse lampen op een auto of trein, deze zijn als integraal onderdeel van het ontwerp opgenomen.

Als ontwerper verbaast mij dat een enigzins. Het was voor mij reden genoeg om eens anders naar fietsen te kijken. Met als resultaat een unieke elektrische fiets: de Volta byAr.  Het frame volgt de vorm van de wielen en hierin zijn bijvoorbeeld de verlichting en het slot zijn geïntegreerd.